Антычная фарба ў Крэўскім замку

Археалагічныя даследаванні ў Крэўскім замку прынеслі навіну: даследуючы роспіс на сценах Кейстутавай, або Княскай вежы, знайшлі сляды "егіпецкай сіняй" фарбы. Загадка палягае ў тым, што, вынайдзеная ў Старажытным Егіпце, гэтая фарба шырока выкарыстоўвалася ў антычнасці, потым у Сярэднявеччы сакрэт яе вырабу быў страчаны і адноўлены толькі ў рэнэсансавыя часы.

Крэўскі ж сценапіс адносіцца да XIV ст., г.зн. да часоў, калі, як мяркуюць, гэтая фарба не выраблялася і не ўжывалася. Гісторык Алег Дзярновіч, які агучыў навіну, выказаў думку: "Можна меркаваць, што фрэскі ў Крэве стварылі ганзейскія майстры, запрошаных яшчэ бацькам Альгерда, князем Гедымінам. Магчыма, сакрэт насычанай сіняй фарбы, якая ўзыходзіла да «егіпецкай сіняй», захоўваўся сярод ганзейскіх майстроў. Праз іх жа гэтая фарба і трапіла ў Крэва". (На фота: фарба ў ніжнім куце аскепка.)

Дарэчы, "егіпецкая сіняя" фарба - адзіная, якая дакладна засведчаная ў афарбаванні стодаў багоў і багіняў у старажытным грэцкім Партэноне. У 2009 годзе даследнік Джаванні Веры з Брытанскага музею высветліў, што (прынамсі, сярод стодаў, што знаходзяцца ў гэтым музеі) сіняй фарбай афарбаваныя: паяс Ірыды, багіні вясёлкі і пасланніцы багоў, найперш марскога Пасейдона (на фота), палоскі на абхінанцы ў багіні Дыёны,  спадарожніцы Зеўса і спараджальніцы Афрадыты і Дыяніса (і дочкі бога Акіянуса), а таксама хвалі ля спіны бога сонца Геліяса, які паказаны ўздымаючыся са сваімі коньмі з мора ранкам. Сіні колер лічыцца таксама колерам таго свету - марскога, або заморскага, ці нябёснага.